Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 15 marca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.724.2022.9.DS

Wierzytelności wymagalne i wierzytelności dochodzone na drodze sądowej należy uznać za wierzytelności „trudne”, w stosunku do których nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym transakcja ta pozostanie poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług, wierzytelności niewymagalne nie będą stanowiły wierzytelności „trudnych”, nabycie tych wierzytelności od Spółki należy uznać za świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu VAT, przy czym nabycie tych wierzytelności nie będzie korzystało ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy i będzie opodatkowane podatkiem VAT według właściwej stawki, nabycie wierzytelności niewymagalnych powinno być zatem udokumentowane poprzez wystawienie przez nabywcę faktury.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 grudnia 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 12 grudnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych nabycia od Spółki wierzytelności wymagalnych, wierzytelności niewymagalnych oraz wierzytelności dochodzonych na drodze sądowej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 22 lutego 2023 r. (wpływ 23 lutego 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Przedsiębiorca R.P., prowadzący samodzielną działalność gospodarczą, zwany dalej podatnikiem, stroną lub wnioskodawcą, prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wykonywania usług budowlanych (tynków w budynkach mieszkalnych oraz niemieszkalnych) na zlecenie, jest podatnikiem czynnym VAT, w zakresie podatku od towarów i usług zobowiązanym do składania deklaracji miesięcznych.

W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych podatnik jest zobowiązany w roku 2022 do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów i w przyszłości zamierza także prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów. Dochód z samodzielnej działalności gospodarczej prowadzonej przez wnioskodawcę jest i będzie w przyszłości opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych według stawki liniowej w wysokości 19,00 %. Podatnik prowadząc samodzielną działalność gospodarczą w zakresie wykonywania tynków na zlecenie jest także prezesem zarządu spółki z ograniczoną działalnością prowadzącej działalność pod firmą: A Sp. z o.o. z siedzibą w (…), zwaną dalej w skrócie Spółką. Z uwagi na zastój w budownictwie w przyszłości wspólnicy zamierzają dokonać likwidacji Spółki, podejmując w tym zakresie stosowną uchwałę przez Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników.

Na dzień złożenia niniejszego wniosku Spółka posiada u kontrahentów wierzytelności wymagalne w kwocie 589.155,89 zł z tytułu należności za wykonane na rzecz Zleceniodawców usługi budowlane oraz należności z tytułu niezwróconych przez kontrahentów kaucji gwarancyjnych w kwocie 393.515,72 zł, zwane w skrócie wierzytelnościami wymagalnymi oraz należności niewymagalne z tytułu kaucji gwarancyjnych w kwocie 120.865,89 zł, zwane dalej w skrócie wierzytelnościami niewymagalnymi. Powyżej opisane wierzytelności wymagalne zostały zgłoszone przez Spółkę w postępowaniach restrukturyzacyjnych oraz w postępowaniach upadłościowych, które to postępowania do dnia złożenia wniosku przez Stronę nie zostały zakończone. Nadto część wierzytelności wymagalnych w kwocie 111.113,72 zł jest dochodzona przez Wnioskodawcę na drodze sądowej.

Spółka w przyszłości przed zakończeniem jej likwidacji zamierza, po uzyskaniu zgody Zgromadzenia Wspólników, dokonać odpłatnej odsprzedaży powyżej opisanych wierzytelności wymagalnych, wierzytelności niewymaganych i wierzytelności dochodzonych na drodze sądowej dla przedsiębiorcy R.P.

Spółka zamierza w przyszłości dokonać sprzedaży wierzytelności wymagalnych i wierzytelności niewymagalnych oraz wierzytelności dochodzonych na drodze sądowej, dla przedsiębiorcy R. P. w zależności od oceny odzyskania tychże wierzytelności, poniżej ich wartości nominalnej lub powyżej ich wartości nominalnej lub też według wartości nominalnej. Wnioskodawca aktualnie i w przyszłości nie uzyska w danym roku podatkowym przychodu wyższego od kwoty 2.000.000,00 Euro. Sprzedaż wierzytelności przez Spółkę będzie udokumentowana fakturą.

Podatnik nie wpisał do dnia złożenia niniejszego wniosku w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności gospodarczej, iż zajmuje się w ramach prowadzonej działalności nabywaniem wierzytelności, PKD 64.99.Z. W przyszłości Strona po nabyciu wierzytelności od Spółki zamierza zgłosić się jako następca oraz uczestnik postępowania w prowadzonych przez nią postępowaniach sądowych, postępowaniach restrukturyzacyjnych, oraz postępowaniach upadłościowych w których zgłoszono ww. wierzytelności.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Wierzytelności wymagalne, które zamierza nabyć podatnik od Spółki są wierzytelnościami trudnymi, tj. takimi wierzytelnościami, w stosunku do których istnieje wątpliwość ściągnięcia długu oraz istnieje wątpliwość, czy zostaną one zaspokojone.

Wierzytelności niewymagalne, które zamierza nabyć podatnik od Spółki są wierzytelnościami trudnymi, tj. takimi wierzytelnościami, w stosunku do których istnieje wątpliwość ściągnięcia długu oraz istnieje wątpliwość, czy zostaną one zaspokojone.

Wierzytelności dochodzone na drodze sądowej, które zamierza nabyć podatnik od Spółki, są wierzytelnościami trudnymi, tj. takimi wierzytelnościami, w stosunku do których istnieje wątpliwość ściągnięcia długu oraz istnieje wątpliwość, czy zostaną one zaspokojone.

Umowy nabycia wierzytelności nie będą zawierały postanowień umożliwiających dokonanie przez Wnioskodawcę zwrotu wierzytelności lub ich części dla Spółki jako pierwotnego właściciela, w określonych przypadkach.

Cena, za jaką zakupi Wnioskodawca wierzytelności od Spółki nie będzie odzwierciedlała ich rzeczywistej (nominalnej) wartości.

Przy nabyciu powyżej opisanych wierzytelności nie dojdzie do przekazania dla Wnioskodawcy jakiegokolwiek wynagrodzenia (np. premii, prowizji).

Umowy przelewu wierzytelności w przyszłości nie będą nakładały na Wnioskodawcę obowiązku dokonania na rzecz Spółki jakichkolwiek innych świadczeń.

Wnioskodawca nabędzie od Spółki ww. wierzytelności we własnym imieniu, na własny rachunek oraz na własne ryzyko.

Spółka będzie sprzedawała w przyszłości dla Wnioskodawcy wierzytelności wymagalne, wierzytelności niewymagalne oraz wierzytelności dochodzone na drodze sądowej, poniżej ich wartości nominalnej.

Pytanie

Czy Wnioskodawca dokonując w przyszłości nabycia od Spółki wierzytelności wymagalnych oraz wierzytelności niewymagalnych i wierzytelności dochodzonych na drodze sądowej, będzie miał prawo nabycie ww. wierzytelności uznać za usługę opodatkowaną podatkiem od towarów i usług według stawki podatkowej w wysokości 23,00 %, która powinna być przez Spółkę udokumentowana fakturą, a podatek naliczony wyszczególniony w fakturze Strona będzie miała prawo do odliczenia od podatku należnego za dany miesiąc rozliczeniowy?

Pana stanowisko w sprawie

Istotą przelewu wierzytelności jest umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, w tym przypadku przedsiębiorcą, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W zamian za nabywaną wierzytelność nabywca (cesjonariusz) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelności na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność.

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega sprzedaż towarów i usług.

Sprzedaż przez Spółkę ww. wierzytelności powyżej ceny nominalnej zdaniem Strony, winna być uznana za usługę, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

W kwestii sprzedaży wierzytelności w cenie niższej od ceny nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 października 2011 r. w sprawie C‑93/10. W ww. orzeczeniu TSUE wskazał, że zgodnie z art. 2 pkt 1 i art. 4 szóstej Dyrektywy, sprzedaż wierzytelności poniżej ceny nominalnej nie powinna być uznana za usługę w zakresie podatku od wartości dodanej.

Reasumując powyższe należy uznać, że dokonując w przyszłości nabycia od Spółki wierzytelności wymagalnych oraz wierzytelności niewymagalnych i wierzytelności dochodzonych na drodze sądowej, będzie miał prawo nabycie ww. wierzytelności uznać za usługę opodatkowaną podatkiem od towarów i usług według stawki podatkowej w wysokości 23,00%, która winna być przez Spółkę udokumentowana fakturą, a podatek naliczony wyszczególniony w fakturze Strona będzie miała prawo odliczyć na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług od podatku należnego za dany miesiąc rozliczeniowy. Powyższe dotyczy oczywiście sytuacji, gdy cena nabycia ww. wierzytelności przez Wnioskodawcę będzie wyższa od wartości nominalnej nabytej przez podatnika wierzytelności.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą,

opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy,

towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ustawy,

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Wobec powyższej analizy, dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie, oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Wskazać należy, że nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy,

podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy,

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan działalność gospodarczą w zakresie wykonywania usług budowlanych na zlecenie. Jest Pan podatnikiem VAT czynnym. Jest Pan także prezesem zarządu spółki z ograniczoną działalnością prowadzącej działalność pod firmą: A Sp. z o.o. z siedzibą w (…) (Spółka). Z uwagi na zastój w budownictwie w przyszłości wspólnicy zamierzają dokonać likwidacji Spółki, podejmując w tym zakresie stosowną uchwałę przez Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników.

Na dzień złożenia wniosku Spółka posiada u kontrahentów wierzytelności wymagalne w kwocie 589.155,89 zł z tytułu należności za wykonane na rzecz Zleceniodawców usługi budowlane oraz należności z tytułu niezwróconych przez kontrahentów kaucji gwarancyjnych w kwocie 393.515,72 zł (wierzytelności wymagalne) oraz należności niewymagalne z tytułu kaucji gwarancyjnych w kwocie 120.865,89 zł (wierzytelności niewymagalne). Powyżej opisane wierzytelności wymagalne zostały zgłoszone przez Spółkę w postępowaniach restrukturyzacyjnych oraz w postępowaniach upadłościowych, które to postępowania do dnia złożenia wniosku nie zostały zakończone. Ponadto część wierzytelności wymagalnych w kwocie 111.113,72 zł jest dochodzona na drodze sądowej.

Spółka, w przyszłości przed zakończeniem jej likwidacji zamierza, po uzyskaniu zgody Zgromadzenia Wspólników, sprzedać Panu ww. wierzytelności wymagalne, wierzytelności niewymagane i wierzytelności dochodzone na drodze sądowej. W zależności od oceny odzyskania tych wierzytelności, Spółka zamierza je sprzedać poniżej ich wartości nominalnej lub powyżej ich wartości nominalnej lub też według wartości nominalnej. Sprzedaż wierzytelności przez Spółkę będzie udokumentowana fakturą. W przyszłości, po nabyciu wierzytelności od Spółki, zamierza Pan zgłosić się jako następca oraz uczestnik postępowania w prowadzonych przez Spółkę postępowaniach sądowych, postępowaniach restrukturyzacyjnych oraz postępowaniach upadłościowych, w których zgłoszono ww. wierzytelności. Wskazał Pan, że wierzytelności wymagalne, wierzytelności niewymagalne i wierzytelności dochodzone na drodze sądowej, które zamierza Pan nabyć od Spółki są wierzytelnościami trudnymi tj. takimi wierzytelnościami w stosunku do których istnieje wątpliwość ściągnięcia długu oraz istnieje wątpliwość czy zostaną one zaspokojone. Umowy nabycia wierzytelności nie będą zawierały postanowień umożliwiających dokonanie przez Pana zwrotu wierzytelności lub ich części dla Spółki jako pierwotnego właściciela, w określonych przypadkach. Cena za jaką zakupi Pan wierzytelności od Spółki nie będzie odzwierciedlała ich rzeczywistej (nominalnej) wartości. Przy nabyciu powyżej opisanych wierzytelności nie dojdzie do przekazania dla Pana jakiegokolwiek wynagrodzenia (np. premii, prowizji). Umowy przelewu wierzytelności w przyszłości nie będą nakładały na Pana obowiązku dokonania na rzecz Spółki jakiekolwiek innych świadczeń. Nabędzie Pan od Spółki ww. wierzytelności we własnym imieniu, na własny rachunek oraz na własne ryzyko. Spółka będzie sprzedawała Panu w przyszłości wierzytelności wymagalne, wierzytelności niewymagalne oraz wierzytelności dochodzone na drodze sądowej, poniżej ich wartości nominalnej.

Na tle przedstawionych okoliczności sprawy, Pana wątpliwości dotyczą tego, czy nabycie ww. wierzytelności od Spółki należy uznać za świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które powinno być przez Spółkę udokumentowane fakturą, oraz Pana prawa do odliczenia podatku naliczonego, wyszczególnionego w tej fakturze.

Odnosząc się do Pana wątpliwości, w pierwszej kolejności wskazać należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Stosownie do treści art. 509 § 1 tej ustawy,

wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 509 § 2 cyt. ustawy,

wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Z kolei art. 510 § 1 ww. ustawy stanowi, że

umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Zatem wierzytelność jest prawem jednego podmiotu do żądania od drugiego podmiotu pewnego zachowania się zwanego świadczeniem (wyrażalnym pieniężnie). Wierzytelność jest więc prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności jest skutkiem rozporządzenia tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.

W świetle powyższych przepisów stwierdzić należy, że czynności polegającej na zbyciu wierzytelności nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług. Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi). W tym miejscu wskazać należy, że w przypadku zbycia wierzytelności własnych o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności.

W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność nabywca zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz zbywcy. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy zbywca przeniesie wierzytelność na nabywcę, a on zapłaci mu cenę za przenoszoną wierzytelność (w sytuacji, kiedy transakcja ta będzie miała charakter odpłatny).

Nabycie wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 ustawy, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też innego jej wykorzystania do celów prawno-gospodarczych. Zatem zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności, a jej nabywcą. Jednakże jak wskazano na wstępie ww. usługa podlega opodatkowaniu wówczas, gdy jest świadczona odpłatnie.

Jak wynika z przedstawionych okoliczności sprawy, Spółka, przed zakończeniem jej likwidacji zamierza, po uzyskaniu zgody Zgromadzenia Wspólników, sprzedać Panu wierzytelności wymagalne, wierzytelności niewymagane i wierzytelności dochodzone na drodze sądowej. W zależności od oceny odzyskania tych wierzytelności, Spółka zamierza je sprzedać poniżej ich wartości nominalnej lub powyżej ich wartości nominalnej lub też według wartości nominalnej. Wskazał Pan, że wierzytelności wymagalne, wierzytelności niewymagalne, wierzytelności dochodzone na drodze sądowej, które zamierza Pan nabyć od Spółki są wierzytelnościami trudnymi, tj. takimi wierzytelnościami w stosunku do których istnieje wątpliwość ściągnięcia długu oraz istnieje wątpliwość, czy zostaną one zaspokojone. Umowy nabycia wierzytelności nie będą zawierały postanowień umożliwiających dokonanie przez Pana zwrotu wierzytelności lub ich części dla Spółki jako pierwotnego właściciela, w określonych przypadkach. Cena za jaką zakupi Pan wierzytelności od Spółki nie będzie odzwierciedlała ich rzeczywistej (nominalnej) wartości. Przy nabyciu powyżej opisanych wierzytelności nie dojdzie do przekazania dla Pana jakiegokolwiek wynagrodzenia (np. premii, prowizji). Umowy przelewu wierzytelności w przyszłości nie będą nakładały na Pana obowiązku dokonania na rzecz Spółki jakichkolwiek innych świadczeń. Nabędzie Pan od Spółki ww. wierzytelności we własnym imieniu, na własny rachunek oraz na własne ryzyko.

W kwestii nabycia wierzytelności trudnych po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, że „Artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży”. W pkt 25 ww. orzeczenia, Trybunał wskazał, że „Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bowiem wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników”.

Podkreślić należy, że ww. wyrok TSUE odwołuje się do wierzytelności „trudnych”, tj. wymagalnych, o wątpliwej perspektywie spłaty. Odnosząc się do sytuacji przedstawionej we wniosku wskazać należy, że w skoro wierzytelności wymagalne, które zamierza Pan nabyć od Spółki zostały zgłoszone przez Spółkę w postępowaniach restrukturyzacyjnych oraz w postępowaniach upadłościowych a postępowania te nie zostały jeszcze zakończone, to należy uznać, że istnieje uzasadniona wątpliwość ściągnięcia tego długu oraz istnieje wątpliwość, czy wierzytelności te zostaną w ogóle zaspokojone. Podobnie wierzytelności dochodzone na drodze sądowej, które zamierza Pan nabyć od Spółki, są takimi wierzytelnościami, w stosunku do których istnieje wątpliwość ściągnięcia długu oraz istnieje wątpliwość, czy zostaną one zaspokojone. Dodatkowo zamierza Pan nabyć te wierzytelności w cenie niższej od wartości nominalnej, odzwierciedlającej rzeczywistą ekonomiczną wartość wierzytelności w chwili sprzedaży. Zatem ww. wierzytelności wymagalne oraz wierzytelności dochodzone na drodze sądowej należy uznać za wierzytelności „trudne”.

W konsekwencji powyższego, w związku z nabyciem wierzytelności wymagalnych i wierzytelności dochodzonych na drodze sądowej, jako wierzytelności „trudnych”, nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, tym samym transakcja ta pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Inaczej jest w przypadku wierzytelności niewymagalnych, które również zamierza Pan nabyć od Spółki. Nie można się zgodzić z Panem, że są one wierzytelnościami „trudnymi”, tj. takimi wierzytelnościami, w stosunku do których istnieje wątpliwość ściągnięcia długu oraz istnieje wątpliwość, czy zostaną one zaspokojone, ponieważ w ich przypadku, nie został nawet przekroczony termin ich wymagalności. Zatem Pana wątpliwości co do możliwości zaspokojenia tego roszczenia nie są uzasadnione. W stosunku do tych wierzytelności nie można z całą pewnością stwierdzić, że zostaną spłacone po terminie lub nie zostaną spłacone w ogóle, gdyż termin ich spłaty jeszcze nie nastąpił.

Sam fakt, że istnieją przesłanki dla uznania ich za zagrożone nieściągalnością, nie przesądza o wątpliwych perspektywach na spłatę. Należy bowiem zauważyć, że nabycie każdej wierzytelności wiąże się z pewnym ryzykiem w zakresie spłaty. W związku z powyższym nie można przyjąć, że przedmiotem nabycia w tym przypadku jest wierzytelność, której ściągalność z założenia jest wątpliwa. A zatem nie można uznać opisanych we wniosku wierzytelności niewymagalnych za wierzytelności „trudne”. Wobec powyższego należy uznać, że w odniesieniu do wierzytelności, co do których nie nastąpił termin ich wymagalności, nie nabywa Pan wierzytelności „trudnych”, o których mowa w ww. wyroku TSUE w sprawie C-93/10. W tym przypadku mamy bowiem do czynienia ze świadczeniem usługi przez Pana (nabywcę niewymagalnej wierzytelności) na rzecz Spółki (zbywcy wierzytelności), polegającej na uwolnieniu tej Spółki od wykonywania czynności związanych ze ściąganiem długu i ryzyka jego nieściągnięcia. Spółce zostaje zaoszczędzone ryzyko i koszty posiadania takiej wierzytelności, zostaje ona „wyręczona” w czynnościach podejmowanych w celach dochodzenia długu. Spółka nie musi podejmować żadnych działań zmierzających do zaspokojenia swoich należności od dłużnika.

Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, że w okolicznościach przedstawionych we wniosku nabycie przez Pana wierzytelności niewymagalnych należy uznać za świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 5 ust. 1 tej ustawy.

W tym miejscu należy podkreślić, że kwestia uznania wierzytelności za „trudne” bądź nie, a w konsekwencji kwestia uznania nabycia wierzytelności odpowiednio za czynność niepodlegającą opodatkowaniu bądź podlegającą opodatkowaniu VAT nie zależy od ceny po jakiej zostaną one nabyte (tj. poniżej lub powyżej ceny nominalnej), lecz od realnej możliwości odzyskania danej należności.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku.

Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy,

zwalnia się z podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Jak stanowi art. 43 ust. 15 ustawy,

zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1) czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2) usług doradztwa;

3) usług w zakresie leasingu.

Z powołanych przepisów wynika, że usługi w zakresie długów, co do zasady, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. Jednakże w odniesieniu do usług, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy, tj. m.in. w odniesieniu do usług ściągania długów, w tym factoringu, nie stosuje się zwolnienia od podatku.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, powinny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

Każda transakcja mająca za cel windykację należności jest wyłączona ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Wspomnieć należy również, że stosownie do art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.),

państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Przytoczony przepis Dyrektywy 2006/112/WE Rady dotyczy tylko ściśle wymienionych rodzajów czynności, których charakter pozwala na zakwalifikowanie ich do kategorii usług związanych z obrotem bankowym i finansami. W związku z tym, należy uznać, że wszelkie inne czynności niewymienione w tym przepisie, nawet jeśli mają charakter czynności bankowych, bądź finansowych lub zakres ich jest zbliżony do tego typu usług, nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie tego przepisu. Powyższe zwolnienia obejmują w praktyce większość typowych transakcji dokonywanych na rynkach finansowych, a w szczególności usługi świadczone przez banki, biura maklerskie, fundusze inwestycyjne i powiernicze itp.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.  

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwolnieniu z VAT podlegają także usługi w zakresie długów (niestanowiące ściągania długów ani faktoringu). Każda transakcja mająca za cel windykację należności jest wyłączona ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Zatem dla ustalenia opodatkowania, bądź też zastosowania zwolnienia od podatku w niniejszej sprawie, niezbędnym jest dokonanie analizy wykonywanych przez Pana czynności, z uwzględnieniem charakteru prawnego usług ściągania długów oraz factoringu.

Usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, przez factoring rozumie się nabywanie przez faktora określonych wierzytelności, przysługujących przedsiębiorcy z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności, pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. Ponadto, dokonując nabycia wierzytelności faktor zobowiązuje się dodatkowo do świadczenia na rzecz faktoranta (przedsiębiorcy) różnorodnych czynności, które przykładowo mogą obejmować: przejmowanie ryzyka wypłacalności dłużników (przy factoringu właściwym), inkasowanie wierzytelności, finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek, księgowanie wierzytelności itp. Usługa tego typu polega więc na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu. W pojęciu usług ściągania długów i factoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia.

Ustawa nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast istota rozróżnienia usług obrotu wierzytelnościami oraz factoringu sprowadza się do zapisów umów łączących strony przelewu wierzytelności, analizy ich treści oraz czynności faktycznych wynikających z tych umów. W każdym przypadku, gdy celem działania jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu wyegzekwowania (ściągnięcia długu) - usługę tę należy opodatkować, także wówczas, gdy środkiem tego celu jest nabycie cudzej wierzytelności (z ryzykiem lub bez ryzyka wypłacalności dłużnika), która to czynność mieści się w pojęciu szeroko pojętego pośrednictwa finansowego. W pojęciu usług ściągania długów mieści się m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odsprzedaży.

W tym miejscu warto też przywołać orzeczenia TSUE dot. przedmiotowej kwestii.

I tak, w wyroku z 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01 Finanzamt Groß-Gerau przeciwko MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring GmbH, Sąd podkreślił, że działalność gospodarcza, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelność, podejmując ryzyko niewywiązywania się dłużnika ze zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, stanowi odzyskiwanie długów w rozumieniu art. 13 B (d) (3) tej dyrektywy i dlatego działalność ta wyłączona jest ze zwolnienia określonego w jej przepisie. Wskazany wyrok odnosi się nie tylko do faktoringu ale również do czynności ściągania długów, które to pojęcie obejmuje szerszy zakres czynności niż faktoring. Jak wskazano w pkt 77 tego wyroku faktoring należy postrzegać jako jedynie odmianę ogólniejszego pojęcia windykacji długów, niezależnie od sposobu, w jaki jest realizowany. Z orzeczenia tego wynika, że faktoring właściwy to usługa polegająca na uwolnieniu klienta z konieczności egzekwowania należności, a także od ponoszenia ryzyka związanego z niespłaceniem należności.

Natomiast w wyroku z 28 października 2010 r. w sprawie C-175/09 Commissioners for Her Majesty’s Revenue and Customs przeciwko AXA UK plc. znajdują się następujące uwagi, cyt. „Brzmienie art. 13 część B lit. d) pkt 3 in fine szóstej dyrektywy obejmuje wszelką windykację należności, a zakres zastosowania tego przepisu nie jest ograniczony wyłącznie do wierzytelności, które nie zostały zapłacone terminowo. Ponadto usługa faktoringu, której wszystkie postaci objęte są pojęciem windykacji należności (zob. ww. wyrok w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring, pkt 77) nie ogranicza się do wierzytelności, w odniesieniu do których dłużnik już zalega z zapłatą. Faktoring może także obejmować wierzytelności, które nie stały się wymagalne i które zostaną zapłacone z chwilą, gdy staną się wymagalne.”

W opisie sprawy wskazał Pan, że zamierza Pan nabyć od Spółki wierzytelności niewymagane. W przyszłości, po nabyciu wierzytelności od Spółki, zamierza Pan zgłosić się jako następca oraz uczestnik postępowania w prowadzonych przez nią postępowaniach sądowych, postępowaniach restrukturyzacyjnych oraz postępowaniach upadłościowych, w których zgłoszono ww. wierzytelności. Umowy nabycia wierzytelności nie będą zawierały postanowień umożliwiających dokonanie przez Pana zwrotu wierzytelności lub ich części dla Spółki jako pierwotnego właściciela, w określonych przypadkach. Cena za jaką zakupi Pan wierzytelności od Spółki nie będzie odzwierciedlała ich rzeczywistej (nominalnej) wartości. Przy nabyciu powyżej opisanych wierzytelności nie dojdzie do przekazania dla Pana jakiegokolwiek wynagrodzenia (np. premii, prowizji). Umowy przelewu wierzytelności w przyszłości nie będą nakładały na Pana obowiązku dokonania na rzecz Spółki jakichkolwiek innych świadczeń. Nabędzie Pan od Spółki ww. wierzytelności we własnym imieniu, na własny rachunek oraz na własne ryzyko.

Mając na uwadze to, że w pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie, jednocześnie z opisu sprawy wynika, że nabędzie Pan od Spółki ww. wierzytelności we własnym imieniu, na własny rachunek oraz na własne ryzyko, to należy uznać, że są spełnione przesłanki wynikające z art. 43 ust. 15 ustawy. To stanowi zaś podstawę do wyłączenia z możliwości zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT do świadczonej przez Pana usługi na rzecz Spółki. Opis sprawy wskazuje, że mamy do czynienia z usługą polegającą na uwolnieniu Spółki z konieczności egzekwowania należności, a także od ponoszenia ryzyka związanego z ewentualnym niespłaceniem tych należności.

Zatem świadczona przez Pana usługa nabycia wierzytelności niewymagalnych nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy i będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT przy zastosowaniu właściwej stawki.

Kwestie dotyczące dokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

Zgodnie z art. 106a pkt 1a ustawy,

przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do sprzedaży, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy,

podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Przy czym, stosownie do art. 2 pkt 22 ww. ustawy,

przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Jak wynika z przywołanego wyżej przepisu– co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawić fakturę dokumentującą dostawę towarów i świadczenie usług na rzecz innego podatnika.

W tym miejscu należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy nie regulują kwestii dokumentowania czynności innych niż objętych ustawą o podatku od towarów i usług.

Wskazał Pan, że jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W związku z nabyciem wierzytelności wymagalnych i wierzytelności dochodzonych na drodze sądowej, jako wierzytelności „trudnych”, nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym transakcja ta pozostanie poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji, nabycie wierzytelności wymagalnych i wierzytelności dochodzonych na drodze sądowej, nie powinno zostać udokumentowane poprzez wystawienie przez Pana faktury.

Natomiast w przypadku nabycia wierzytelności niewymagalnych gdy – jak ustalono powyżej -usługa nabycia tych wierzytelności nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy i będzie opodatkowana podatkiem VAT według właściwej stawki, transakcja ta powinna być udokumentowana przez Pana (a nie przez Spółkę) fakturą.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ustawy. Na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy,

w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy,

kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

W związku z tym, że w przedmiotowej sprawie w przypadku nabycia wierzytelności niewymagalnych to Pan świadczy na rzecz Spółki usługi, które nie korzystają ze zwolnienia od podatku i które powinien Pan udokumentować poprzez wystawienie faktury, to nie można się z Panem zgodzić, że przysługuje Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego z takich faktur.

Reasumując:

-wierzytelności wymagalne i wierzytelności dochodzone na drodze sądowej należy uznać za wierzytelności „trudne”, w stosunku do których nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym transakcja ta pozostanie poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług,

-wierzytelności niewymagalne nie będą stanowiły wierzytelności „trudnych”, nabycie tych wierzytelności od Spółki należy uznać za świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu VAT, przy czym nabycie tych wierzytelności nie będzie korzystało ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy i będzie opodatkowane podatkiem VAT według właściwej stawki,

-nabycie wierzytelności niewymagalnych powinno być zatem udokumentowane poprzez wystawienie przez Pana (a nie przes Spółkę) faktury,

-w konsekwencji nie będzie Pan mógł odliczyć podatku naliczonego wykazanego na tej fakturze.

W związku z powyższym, Pana stanowisko oceniane jako całość należy uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych sprawa zostanie rozstrzygnięta odrębnie.

Ponadto, niniejsza interpretacja rozstrzyga kwestie skutków podatkowych nabycia wierzytelności dla Pana, natomiast nie rozstrzyga skutków podatkowych tej transakcji dla Spółki.

Zaznaczyć również należy, że kwestia ustalenia wysokości stawki podatku od towarów i usług dla dostawy towarów lub świadczenia usług od 1 lipca 2020 r. może być określona wyłącznie w ramach wydania Wiążącej Informacji Stawkowej określonej w art. 42a ustawy. Na podstawie art. 42b ust. 1 w powiązaniu z art. 42a ustawy o VAT podatnik może wystąpić do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie wiążącej informacji stawkowej (WIS), która jest wydawana w formie decyzji na potrzeby opodatkowania podatkiem dostawy towarów, importu towarów, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów albo świadczenia usług. Wystąpienie z wnioskiem o wydanie WIS jest możliwe od 1 listopada 2019 r. – przy czym WIS dotyczy stanu prawnego obowiązującego od 1 lipca 2020 r.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00