Wyrok SN z dnia 9 listopada 2001 r. sygn. III RN 194/01

Nie jest dopuszczalna zmiana danych określonych w świadectwie homologacji pojazdu (art. 68 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, Dz.U. Nr 98, poz. 602 ze zm. w związku z § 5 ust. 1 pkt 1 i § 55 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 1 lutego 1993 r. w sprawie warunków technicznych i badań pojazdów, jednolity tekst: Dz.U. z 1996 r. Nr 155, poz. 772 ze zm.) w drodze wydania zaświadczenia o wyniku badań technicznych tego pojazdu (art. 66 Prawa o ruchu drogowym w związku z § 5 ust. 1 pkt 2 i § 57 powołanego rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej).

Przewodniczący SSN Andrzej Wasilewski (sprawozdawca)

Sędziowie SN: Jerzy Kwaśniewski, Andrzej Wróbel

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2001 r. sprawy ze skargi Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego s.c. M. Zygmunta K. i spółka na decyzję Izby Skarbowej w R. w przedmiocie zobowiązania w podatku od towarów i usług za styczeń 1998 r., na skutek rewizji nadzwyczajnej Rzecznika Praw Obywatelskich [...] od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Rzeszowie z dnia 30 stycznia 2001 r. [...]

oddalił rewizję nadzwyczajną.

Uzasadnienie

Urząd Skarbowy w S. decyzją z dnia 7 kwietnia 1999 r., wydaną na podstawie art. 10 ust. 2 i art. 27 ust. 8 pkt 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50 ze zm.), określił i ustalił Przedsiębiorstwu Handlowo-Usługowemu M. s. c. - Zygmunt K. i S-ka w S. zobowiązanie w podatku od towarów i usług za styczeń 1998 r. W uzasadnieniu tej decyzji Urząd Skarbowy podniósł, że w wyniku kontroli podatkowej stwierdzono, iż podatnik w ewidencji zakupu „środki trwałe" uwzględnił fakturę VAT Nr 1/98 z dnia 22 stycznia 1998 r. na kwotę 55.132, 36 zł wystawioną przez Firmę Jolanta W. „Handel artykułami przemysłowymi, przystosowanie samochodów osobowych do przewozu towarów" w S., której przedmiotem była sprzedaż samochodu na rzecz PHM M. s. c. Z treści faktury wynika, że przedmiotem sprzedaży był samochód „Renault Megane Scenic": po pierwsze - o numerach: silnika - [...]; podwozia - [...]; rejestracji - [...]; oraz po drugie - o danych technicznych: rodzaj pojazdu - ciężarowy; rok produkcji -1998; liczba miejsc - 2 lub 5; ładowność - 650 kg. Wyciąg świadectwa homologacji [...] stwierdza, że jest to samochód osobowy, zgodny z typem homologowanym, na który Minister Transportu i Gospodarki Morskiej wydał świadectwo homologacji z dnia 9 października 1996 r. Samochód ten w okresie od dnia 20 do 23 stycznia 1998 r. był przedmiotem kilku transakcji kupna-sprzedaży, jego rejestracji dokonano w dniu 21 stycznia 1998 r, a przekwalifikowania na ciężarowy w dniu 22 stycznia 1998 r. Przeróbki dokonane w samochodzie są niewielkie i polegają na zamontowaniu za fotelami przednimi dodatkowej przegrody z siatki metalowej w górnej części mocowanej w specjalnych gniazdach, przystosowanych fabrycznie do montażu takiej przegrody. Zdaniem Urzędu Skarbowego w S., okoliczności te wskazują na to, że dokonano „czynności pozornych" w celu uniknięcia zastosowania w danym wypadku art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, który stanowi, że obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika samochodów osobowych oraz innych samochodów o dopuszczalnej ładowności do 500 kg, z wyjątkiem wypadków, gdy ich odprzedaż stanowi przedmiot działalności gospodarczej podatnika. W ocenie organu podatkowego, podatnik dokonując odliczenia naruszył art. 27 ustawy o podatku od towarów i usług, w którym określone zostały zasady prowadzenia ewidencji dla potrzeb tego podatku - w danym wypadku naruszenie to polegało na zawyżeniu podatku naliczonego obniżającego podatek należny, co w konsekwencji spowodowało zawyżenie kwoty deklarowanego zwrotu. W takiej sytuacji, zgodnie z art. 27 ust. 8 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, urząd skarbowy określa wysokość tego zobowiązania w prawidłowej wysokości oraz ustala dodatkowe zobowiązanie w wysokości 30% kwoty zaniżenia tego zobowiązania. Następnie, w wyniku postępowania odwoławczego, Izba Skarbowa w R. decyzją z dnia 12 lipca 1999 r. wydaną na podstawie art. 10 ust. 2 i art. 27 ust. 8 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz § 54 ust. 4 pkt 5 lit. c rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 1997 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 165, poz. 1024 ze zm. - powoływanego nadal jako: rozporządzenie Ministra Finansów z 1997 r.) utrzymała w mocy zaskarżoną decyzję Urzędu Skarbowego w S. W uzasadnieniu tej decyzji Izba Skarbowa stwierdziła w szczególności, że dokonane przeróbki samochodu nabytego przez podatnika nie powodują zmiany klasyfikacji samochodu. Samochód ten, zgodnie z homologacją został zakupiony przez pierwszego nabywcę -importera jako samochód osobowy; dopiero drugi nabywca tego samochodu dokonał w nim zmian polegających na zamontowaniu przegrody metalowej za przednimi fotelami i uzyskał zaświadczenie ze stacji kontroli pojazdów o dopuszczeniu tego pojazdu do ruchu jako samochodu ciężarowo-osobowego, po czym sprzedał samochód podatnikowi - PHU M. s. c. Izba Skarbowa uznała, że dokonane czynności miały charakter „pozorny" i zmierzały do zmiany kwalifikacji pojazdu i jego rodzaju, a więc prowadziły w istocie do ominięcia ograniczeń wynikających z art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Izba Skarbowa stanęła na stanowisku, że skoro ze znajdujących się w aktach sprawy fotokopii faktur [...] z dnia 20 stycznia 1998 r. w powiązaniu ze świadectwem homologacji [...] jednoznacznie wynika, że zakupiony przez podatnika pojazd był samochodem osobowym, to dokonane w nim przeróbki, a w ich konsekwencji także wpis w dowodzie rejestracyjnym pojazdu, nie mogą mieć znaczenia z punktu widzenia zwrotu podatku. Organ podatkowy stoi bowiem na stanowisku, że dowód rejestracyjny pojazdu jest dokumentem dopuszczającym pojazd do ruchu, natomiast nie może stanowić podstawy dla określenia rodzaju oraz typu pojazdu dla celów podatkowych. Z ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. Nr 98, poz. 602 ze zm.) wynika bowiem, że dowód rejestracyjny jest dokumentem stwierdzającym dopuszczenie pojazdu do ruchu (art. 1 i art. 71 tej ustawy), natomiast o typie pojazdu decyduje świadectwo homologacji (art. 68 ust. 1 tej ustawy). I dlatego, w razie zmiany warunków stanowiących podstawę do wydania świadectwa homologacji producent lub importer jest obowiązany uzyskać nowe świadectwo homologacji na dany typ pojazdu, przedmiot wyposażenia lub część. Izba Skarbowa uznała, że w danym wypadku ma zastosowanie § 54 ust. 4 pkt 5 lit. c rozporządzenia Ministra Finansów z 1997 r, który stanowi, że gdy wystawiono faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne potwierdzające czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i art. 83 KC, faktury te i dokumenty celne nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku naliczonego.